Görsel Algılama: Gestalt Kanunları

GÖRMEK...DÜŞÜNMEKTİR (S. Dalí). Gestalt psikolojisi Birinci Dünya Savaşından önce başlayan deneysel psikolojide bir çalışmadır. Görsel algılama çalışmalarında ve problemleri çözmede önemli katkılar yapmıştır. Gestalt psikolojisinin yaklaşımı düşünme, hafıza ve estetik doğasıyla ilgili araştırmaların ilerlemesini sağlamıştır.

Gestalt yaklaşımı objeleri ayrı ayrı tamamlayıcı parçalardan ziyade iyi düzenlenmiş modeller, desenler olarak algıladığımızı vurgular. Bu yaklaşıma göre, gözlerimizi açtığımızda karışmış küçük zerrecikleri görmeyiz. Bunun yerine, şekiller ve desenlerle tanımlanmış daha geniş alanların farkına varırız. Gördüğümüz “Bütün” Ayrı parçacıklardan oluşan grupdan ziyade daha yapısal ve biribirine bağlı olan şeydir.

 

Gestalt teorisinin odak noktası “gruplama” veya görüş alanını ya da bir problemi nasıl yorumladığımız fikridir. Gruplamanın ana etkenleri:

  • Yakınlık – Parçaların birlikte gruplanması birbirlerine yakınlıklarına bağlıdır.
  • Benzerlik – Biribirlerine bir şekilde benzeyen öğeler grup olma eğilimi gösterirler.
  • Kapalılık – Bir desen oluşturan öğeler grup oluştururlar.
  • Basitlik – Simetri, düzen ve düzgünlük öğelerin grup oluşturmasını sağlar.

Devamlılık Yasası düz bir çizgide ya da pürüzsüz eğride dizilmiş objeler bir bütün olarak görülürler. Burda a dan d ye veya c den b ye başka çizgi setini canlandırsa da biri b den diğeri cden iki çizgi farkederiz. Buna rağmen, devamlılığı daha iyi olan, belli kıvrımı olan a dan b ye giden çizgiyi a dan d ye gidenden daha iyi tanımlarız.

 

Bu etkenler gruplama kuralları olarak dalandırılırlar ve algı ile problem çözme bağlamında bu şekilde açıklanırlar.

Gruplama Kuralları

Gestalt pkikologları biri gruplama kuralları olan üç alanı araştırmışlardır. Bu kurallar izole edilmiş ve bağımsız parçalar yerine neden bazı öğelerin birlikte görüldüğünü açıklar. Beş kuraldan iki tanesi burda anlatılmaktadır:

  • Yakınlık Kuralı
  • Ortak Kader Kuralı

Bu kurala göre, bu düzenlemeyi sıralar halinde değil kolonlar halinde görürsünüz. Biz biribirine yakın olan öğeleri gruplar olarak algılarız.

Yakınlık Kuralı birbirine yakın olan objeler bir bütün olarak görülürler der. Baskı ve Web tasarımında bu kuralı akılda tutmak önemlidir. Herzaman izleyicilerin gördükleri grafikleri nasıl değerlendireceğine odaklanmak gerekir. Bu özellikle bir görüntü arkasındaki mesajı iletmede hayati önem taşıyorsa önemlidir.

 

Ortak Kader Kuralı objeler aynı yöne hareket ederlerse onları bir bütün olarak görürüz der.

Gestalt gruplama kuralları özgürce hareket edemezler. Tersine, birbirlerinden etkilenirler, neticede son algılama birlikte hareket eden Gestalt gruplama kurallarının kombinasyonudur. Gestalt teorisi, direk olarak algılama ve problem çözme üzerine uygulansada, insanın öğrenmesinin bütün alanlarına uygulanabilir.

1,3 ve 5 noktaları yukarıya ve 2,4 ve 6 topları aşağıya aynı zamanda hareket ederlerse aynı yöne hareket eden noktalar bir grup olarak algılanırlar.

 

Translated from http://coe.sdsu.edu/eet/Articles/visualperc1/start.htm by Oya Şanlı